همه چیز درباره کاخ چهل ستون (معرفی، تاریخچه و عکس) - مجله فان پی سی

کاخ چهل ستونیکی از مکان های دیدنی و تاریخی استان اصفهان و نمونه ای از یک باغ سلطنتی بوده کهدر دوران صفویه احداث شده است. از این بنا علاوه بر باغ چهل ستون، با نام های باغچهل ستون یا باغ موزه چهل ستون نیز یاد می گردد. کاخ چهل ستون در خیابان استانداریاصفهان واقع شده و مساحتی بالغ بر 67000 مترمربع دارد. مفهوم چهل ستون با انعکاسستون های 20 گانه در حوض موجود روبروی این عمارت فهمیده می گردد. عدد 40 در ایراننشان دهنده کثرت در تعداد می باشد که در این بنا نیز نمایانگر تعداد زیاد ستون هایموجود در کاخ باشکوه چهل ستون است.

تاریخچه کاخ چهل ستون

باغچهل ستون اصفهان، نمونه ای از یک باغ سلطنتی از دوره صفوی است. تا سال 1327 خورشیدی،چون تاریخ دقیق بنا به دست نیامده بود، اظهارنظر درباره تاریخ بنای چهل ستون مشکلبود. لیکن درهمان سال درنتیجه کاوش هایی که به عمل آمد، در جبهه تالار کاخ، اشعاریدر دو کتیبه از زیر گچ به دست آمد که یکی کوتاه تر و بر زمینه صورتی رنگ، بنایتالار چهل ستون را به شاه عباس دوم نسبت می دهد و سال اتمام آن را 1057 هجری قمریتعیین می کند و دیگری که طولانی تر است و خطوط آن گچ بری بر زمینه آبی رنگ است ازتعمیرات زمان شاه سلطان حسین حکایت دارد.

یکی ازبرنامه های شهری دوره شاه عباس اول و پس از انتخاب شهر اصفهان به عنوان پایتختدر سال 1007 هجری قمری، احداث خیابان زیبا و طویل چهارباغ و باغ های متعدد پیرامونآن بود. پی درپی بودن باغ ها که یادآور مفهوم باغ اندر باغ هستند، چونباغ خرگاه، باغ بلبل، باغ هشت بهشت، باغ فتح آباد، باغ کاج، باغ نسترن، باغ خلعت،باغ انگورستان و سایر باغ ها، از جمله اصول طرح اندازی شهر اصفهان محسوب می شد.امروزه به جز باغ هشت بهشت و باغ چهل ستون، سایر باغ ها از بین رفته اند و تنهانامی از آن ها باقی است.

با انتخاباصفهان به پایتختی و گسترش شهر به طرف جنوب و احداث میدان امام، استقرار کاخ هایشاهی به وسیله شیخ بهائی پایه ریزی شد. انتخاب فضائی وسیع در مجموعه ای که در آنروزگار (دولت خانه) نامیده می شد و بررسی هائی که برای آینده صورت می گرفت، تماماًحکایت از ذوق و استعداد و خلاقیت شیخ بهائی دانشمند بلندآوازه صفویه دارد. مجموعهکاخ هائی که شروع آن ها (عالی قاپو) بود تا میدان اصلی و مرکزی چهارباغ عباسیادامه داشت. در این محوطه بزرگ که چند کاخ سلطنتی نیز مستقر بود، عماراتی مانندتالار اشرف- جبه خانه - رکیب خانه، کشیک خانه، تالار طویله - کاخ هشت بهشت - توحیدخانه - و بعضی عمارات دیگر ساخته شد.

بخش هایدیدنی کاخ چهلستون

• تالار 18ستون
• تالار آئینه
• شیرهای سنگی چهار گوشه حوض مرکزی
• تزئینات عالی طلاکاری و نقاشی های سالن پادشاهی
• تصویری از شاه عباس اول با تاج مخصوص
• آثاری مانند سر در مسجد قطبیه و سر درهای زاویهدرب کوشک و آثاری از مسجد درب جوباره و مسجد آقاسی که بر دیوارهای ضلع غربی وجنوبی باغ نصب شده است.

معماری کاخچهل ستون

کاخ چهلستون از نخستین بناهایی است که در آن تزئین وسیع، آینه کاری،نقاشی های بزرگ دیواری و ستون های چوبی، با سرستون های مقرنس به کار رفته است.تمام دیوارها با آینه های قدی و شیشه ها و نقاشی های رنگی و زیبا تزئین شده بودهو همه درها و پنجره ها از نوع منبت و خاتم بوده است. مهارت و استادی ایرانیان درطرح این کاخ به خوبی مشاهده می گردد که در آن فضای خارج از عمارت با فضای داخل آن،چنان مربوط و هماهنگ است که نمی توان تشخیص داد کجا یکی پایان می یابد و دیگریشروع می گردد. ایوان اصلی و چشمگیر کوشک با ستون های متعدد که از ویژگی های بنامحسوب می گردند.

معماری اینکاخ ترکیبی از هنر معماری چینی و ایرانی و فرنگی است. عمارت چهل ستون مشتمل بر یک ایواناصلی (بزرگ) به طول 3 متر و عرض 17 متر و ارتفاع 14 متر رو به شرقی ساخته شدهاست.ستون های ایوان هشت ضلعی از جنس چوب چنار و کاج است.

استخرِ مقابلعمارت به طول 110 متر و عرض 16 متر هم اکنون نیز طراوت و زیبایی خاصی به این کاخمی دهد. در گذشته جهش آب در حوض وسط تالار از دهان شیرهایی که درچهار گوشه حوضقرار داشتند و فواره های سنگی که نقطه به نقطه در جوی کوچک اطراف عمارت قرارداشتند، صفای مخصوصی به این عمارت می داده است. تناسبات استخر مقابل کاخ برای دیدنتصویر کاخ در آب و تیرگی کف استخر به منظور هرچه عمیق تر نشان دادن آن طراحی گشته اند.

ایوان کاخچهلستون مرکب از دو بخش است یک بخش که بر 18 ستون چوبی و رفیع پایدار است چهارستون وسط که بر روی 4 شیر سنگی قرار گرفته و حجاری آنها به گونه ای است که دو شیربه یک سر انسان نشان داده می گردد. از دهان این چهار شیر آب فوران می کرد و به حوضمرمری تالار می ریخت. قسمت دیگر که کمی مرتفع تر است سردر ورودی تالار را تشکیل میدهد. و در بعضی منابع آن را تالار آئینه نامیده اند. این قسمت بر دو ستون قرارگرفته و سراسر آن مزین به آئینه کاری وسیع و پرکاری است که در آن آئینه های ریز وخوش نقش به صورت معرق در کنار آئینه های قدی و خشتی به کار رفته اند سقف تالار ازقاب های چوبی و به اشکال مختلف هندسی ساخته شده اند. تصویر قرینه حوض مرمرین وسط ایواندر تزئینات سقف مشاهده می گردد. این قرینه سازی شباهت بسیاری با ایوان عالی قاپودارد.

کلام آخر

بهترین زمان برای بازدید از کاخ چهلستون ساعات اول روز یا آفتاب غروب است. به یاد داشته باشید دوربین عکاسی خود را برای شکار عکس های منحصر به فرد از این اثر تاریخی به همراه داشته باشید.

گردآوری: مجله اینترنتی خبرنگاران