بحران های عمیق محیط زیست و نامزدهای بی تفاوت ریاست جمهوری - مجله فان پی سی

به گزارش خبرنگاران، موضوع محیط زیست از آن دست مقولاتی است که این روز ها اوضاع اسفناکی دارد در کشور و با بحران هایی شدیدی در حوزه محیط زیست روبرو هستیم، بحران آب و انواع آلودگی های زیست محیطی تنها گوشه ای از این مسائل هستند که باید دید نامزد های ریاست جمهوری چه برنامه ای برای این حوزه دارند.

دولت های مختلف دغدغه محیط زیستی ندارند

حسین آخانی استاد دانشگاه تهران و کارشناس مسائل محیط زیست در تبادل نظر با خبرنگاران با اشاره به اینکه در دوره های گذشته تمام روسای جمهور رویکرد ضد محیط زیستی نداشتند، گفت: حتی اشخاص همچون حسن روحانی که قبل از به قدرت رسیدن شعار های حمایت از محیط زیستی سر می داد، اما زمانی که به قدرت رسید کاملاً این شعار ها را فراموش کرد و هیچگونه توجهی به محیط زیست نداشت، این در حالی است که به صورت کلی هم اصول گرایان و هم اصلاح طلبان هیچکدام به محیط زیست اهمیتی نداده اند، بنابراین، اما می توان گفت عدم توجه به محیط زیست نقطه اشتراک این دو جناح سیاسی بوده است.

وی با تاکید بر اینکه امروز شرایط محیط زیست کشور بسیار فاجعه آمیز است، گفت: شرایط آنقدر خراب است که رئیس جمهور جدید هم اگر دیدگاه مثبتی نسبت به محیط زیست داشته باشد، کاری نمی تواند، انجام دهد، از سوی دیگر کسانی که نامزد نیز شدند به نظر نمی رسد کار خاصی برای محیط زیست داشته باشند و اصولا این موضوع برای آن ها دغدغه محسوب نمی گردد.

این فعال محیط زیست یادآور شد: در حال حاضر ما با انواع آلودگی ها در کشور سروکار داریم، آلودگی هوا، آب و خاک، از سویی شرایط پسماند و زباله نیز اوضاع بسیار وخیمی دارد، ولی هیچگونه توجه ای به این مورد نمی گردد، از بین رفتن زیستگاه های طبیعی و جانوری وجنگل خواری نیز از دیگر آسیب های زیست محیطی است که در حال حاضر وجود دارد، خشک شدن تالاب ها و دریاچه ها و بحران کم آبی از دیگر بحران های محیطی است که ما امروزه با آن ها سروکار داریم.

آخانی اضافه نمود: هر چند که باید صبر پیشه کرد و منتظر ماند که نامزد ها تعیین شده و برنامه های خود را ارائه نمایند، اما تجربه دوره های گذشته به ما می گوید که محیط زیست هیچ اولویتی در برنامه های روسای جمهور ندارد و آن ها هیچگونه برنامه ای در این زمینه ندارند که بیان نمایند، این در حالی است که روسای سازمان محیط زیست طی دوره های گذشته نیز تخصصی در این زمینه نداشته اند.

وی ادامه داد: حتی اگر از افراد متخصص در حوزه محیط زیست نیز دعوت به همکاری گردد و چنین شخصی رئیس سازمان محیط زیست به علت اینکه اساساً سازمان محیط زیست یک سازمان ضعیف است که هیچگونه اقدام موثری را نمی تواند انجام دهد، عملاً کاری از پیش نخواهد برد، از سوی دیگر رئیس سازما محیط زیست قدرتی ندارد که بتواند با توجه به ساختار کشور از محیط زیست حراست نمایند.

نقش دولت و مجلس در تخریب محیط زیست

این کارشناس محیط زیست با تاکید بر اینکه خود دولت و مجلس بزرگترین موانعی هستند که باعث تخریب محیط زیست می شوند، توضیح داد: دولت های گوناگون به هیچ عنوان محیط زیست برایشان اولویت نبوده و بیشتر مباحث عمرانی و توسعه مالی را مد نظر قرار دادند، از سویی دیگر مجلس نیز به دلیل اینکه بیشتر نمایندگان نگاه ملی ندارند و تنها نگاه محلی خود را را دخیل می دهند، همواره باعث تخریب محیط زیست بومی مناطق مختلف شده اند، نمایندگان در بیشتر اوقات برای مباحث عمرانی و تاسیس کارخانه محیط زیست بومی خود را عملاً نابود نموده اند، این موضوعی است که شما در دوره های مختلف می توانید نمونه های فراوانی برای آن بیاورید.

این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه به سه دلیل عمده با بحران محیط زیست روبرو هستیم و دولت ها عملاً کاری از دستشان بر نمی آید، گفت: دلیل اول مربوط به وابستگی کشور ما به نفت است، ما به دلیل اینکه فراوری نماینده عمده نفت و گاز هستیم طبیعتاً مصرف فرآورده های نفتی نیز در کشور بسیار زیاد است، مصرف بنزین و گازوئیل در سیستم حمل و نقل و توسط خودرو ها بسیار زیاد بوده، به حدی که میزان مصرف سوخت در ایران با میزان مصرف در چین و اتحادیه اروپا برابری می نماید که این موضوع بسیار واقعا تاسف بار است، از سوی دیگر مصرف محصولات پتروشیمی در کشور بسیار زیاد است، محصولات پتروشیمی و نظایر آن ارزان در اختیار مردم قرار می گیرد و به همین دلیل فراوری زباله در کشور بسیار زیاد است، بنابراین تا زمانی که ما وابستگی شدید به نفت داشته باشیم تخریب محیط زیست نیز همچنان ادامه دارد.

آقاخانی با اشاره به اینکه مشکل دوم نیز مرتبط به سیاست خارجی ما است، خاطر نشان کرد: گفت زمانی که ما با کشور های جهان تعامل سازنده داشته باشیم به اقتصاد کشور فشار نمی آید و با جذب سرمایه گذاری خارجی و همچنین افزایش صادرات می توانیم اقتصاد خود را به جلو ببریم، اما زمانی که تحریم هستیم و اقتصاد در تنگنا قرار می گیرد ما محیط زیست را فدای اقتصاد می کنیم، به بیان دیگر تاسیس کارخانه و ایجاد اشتغال تحت هر شرایطی در اولویت قرار می گیرد و ما تحت لوای این هدف به تخریب محیط زیست می پردازیم، به عنوان مثال در حال حاضر شرایط معادن کشور بسیار فاجعه آمیز است و آن ها به صورت وسیع محیط زیست را تخریب می نمایند، در چنین فضایی تازمانی که اقتصاد کشور اوضاع روبراهی نداشته باشد تخریب محیط زیست با شدت ادامه دارد و این به صورت یک ضرورت درآمده و دولت نیز توان و قوای برای مقابله با این شرایط ندارد.

این کارشناس محیط زیست اعلام کرد: دلیل سوم نیز مرتبط است با مهاجرت نخبگان و متخصصین به خارج از کشور، زمانی که یک کشور به طور طبیعی از نیروی انسانی متخصص خود نمی تواند بهره برداری کند، معلوم است که شرایط وخیم می گردد، بنده به شخصه طی 22 سال حضور در دانشگاه تدریس می کنم، می توانم بگویم نیمی از دانشجویان در مقطع تحصیلات تکمیلی مهاجرت کردند، بنابراین زمانی که شما نیرو های متخصص خود را فراری دهید، افراد ناکارآمد بر مسند کار قرار می گیرند و به جای این که بتوانند از محیط زیست حفاظت نمایند آن را به بدترین شکل ممکن تخریب می نمایند، این که یک دولت بخواهد بیاید سر کار و طی چهار سال یا 8 سال محیط زیست را از این شرایط فعلی که با آن روبرو شده نجات دهد عملا غیر ممکن است.

آخانی اضافه نمود: حفاظت از محیط زیست یک مقوله سیستمی است، زیرا که ما باید برای در این زمینه متخصص تربیت کنیم، اما به راحتی نیرو های متخصص از دستمان می فرایند، بنابراین نمی توان به صورت انفرادی و پراکنده با آن برخورد کرد، بر این اساس اینکه یک دولت بیاید و بخواهد موضوع محیط زیست را سامان دهد، چنین اتفاقی نخواهد افتاد، زیرا که باید مجموعه حاکمیت در کنار آن مردم بخواهند که محیط زیست مطلوبی داشته باشند و این امر زمان بر خواهد بود و در عمر یک دولت یا دو دولت نمی گنجد بنابراین ما نمی توانیم چنین توقعی داشته باشیم که با تغییر یک دولت محیط زیست زیرو رو گردد.