سالی پیروز برای معدن ایران با چند حادثه - مجله فان پی سی

به گزارش خبرنگاران، سال 1398، برای معدن و صنایع معدنی ایران هم سالی سخت بود و هم دستاوردهای زیادی داشت. این صنعت توانست به راحتی از پس تحریم های آمریکا در دو نوبت در کنار همه محدودیت ها و موانعی که همیشه در داخل بر سر راه خود می دید، بر بیاید و سالی خوب با دستاوردهای فراوان به پایان برساند.

سال 1398 برای معدن ایران در حقیقت بی جان در اثر ترکش های به جا مانده از تحریم های آمریکا از سال 1397 آغاز شد؛ اما با روحیه بالا فعالان خود، حمایت ها و پشتکار سازمان توسعه و نوسازی معدن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو)، وزارت صنعت، معدن و تجارت و سایر نهادهای ذی ربط، جانی دوباره گرفت و توانست سالی پیروز در کارنامه خود ثبت کند.

در همان روزهای ابتدایی سال، شرکت معدنی صنعتی گل گهر از احداث باغ ایرانی به مساحت 200 هکتار و فرودگاه بین المللی خبر داد. دستور طراحی باغ ایرانی به مساحت 200 هکتار در راستای مسئولیت های اجتماعی در برنامه کاری این شرکت قرار گرفت. دیگر مزیت این باغ احداث هتلی سنتی بزرگ به سبک ایرانی و اسلامی و همچنین ساخت فرودگاهی مدرن و بین المللی در مجاورت آن برای خدمت رسانی به مردم بوده است.

در اردیبهشت ماه بود که معاون امور معادن و صنایع معدنی وزیر صنعت، معدن و تجارت، مخالفت این وزارتخانه با خام فروشی را اعلام کرده و تاکید کرد که در سال رونق تولید مواد معدنی بایستی در داخل کشور به ارزش اضافه کرده تبدیل شوند. سپس محصول صادر شود. این مقام مسئول معتقد بود که صادرات سنگ آهن به نفع کشور نیست. طبق اهداف سند چشم انداز، تامین 140 میلیون تن نیاز کشور به سنگ آهن از جمله مسائل بوده است که برای تامین این میزان نیاز بوده است ذخایر جدید کشف یا واردات انجام شود؛ بنابراین صادرات سنگ آهن اصلا به نفع کشور نیست و صادرات آن باید متوقف شده و برای توازن زنجیره فولاد مورد استفاده قرار گیرد.

این در حالی بود رئیس انجمن سنگ آهن ایران معتقد بود است بخشی از سنگ آهن تولیدی برای مصارف داخلی کاربرد نداشته و در کارخانه های کنسانتره سازی مورد استفاده نیست، بنابراین بهترین گزینه صادرات آن است تا حداقل جنبه ارزآوری داشته باشد. میزان صادرات سنگ آهن ایران بیش از 20 میلیون تن بوده است. اما اینکه صنایع معدنی ما که جزو زنجیره فولاد هستند مشکل تأمین سنگ آهن داشته یا برای آینده بازار داخل مشکل تأمین سنگ آهن خواهند داشت، موضوعی است که باید از هر دو جنبه مورد بررسی قرار گیرد.

همانطور که در ابتدا گزارش هم اشاره شد؛ تحریم این صنعت از سال 1397، همراه سال 1398 شد؛ به گفته فعالان معدنی، موضوع تازه ای نبود که بخواهد چندان بر عملکرد فعالان این حوزه تاثیرگذار باشد و برعکس سبب خیر شد تا مسئولان کمی بشتر به فکر باشند تا از محدودیت ها داخلی بکاهند. قطع به یقین تولیدکنندگان و صنعتگران ما راهکار هایی برای دور زدن تحریم ها داشته اند اما آنچه که بیشتر تحریم های خارجی دست و پا گیرتر بوده است، محدودیت ها و تحریم های داخلی بوده است. یک روز حقوق دولتی را بدون در نظر دریافت قوانین و دستورالعمل، اضافه کردند و روز دیگر اقتصادیات بر صادرات؛ لذا تحریم ها چندان واژه نا آشنایی برای فعالین معدنی نیست.

رئیس خانه معدن ایران نیز هم نظر با فعالان معدنی معتقد بود که طی سال های اخیر آنقدر پیروزیت های چشمگیر در این حوزه حاصل شده که تحریم های صنعت فلزی را کم اثر کرده است.

اوایل خرداد ماه بود که خبر محبوس شدن دو معدن کار در معدن کروم داورزن استان خراسان رضوی در محدوده روستای علی آباد شهرستان داورزن منتشر شد که با تلاش عوامل امدادی نجات داده شدند. در پی بارندگی و جاری شدن سیل، راه های روستایی علی آباد و نهالدان داورزن و همچنین راه دسترسی به معدن کروم این منطقه، مسدود و این مشکل منجر به محبوس شدن دو معدن کار در آن شده بود. که بلافاصله پس از اطلاع رسانی، گروه امداد و نجات جمعیت هلال احمر سبزوار که در روستاهای مجاور مشغول امدادرسانی و اسکان اضطراری ساکنان آن بودند به منطقه معدن، اعزام و پس از یک و نیم ساعت تلاش پیروز به نجات معدن کاران محبوس در معدن شدند.

در سالی که گذشت با وجود تمام محدودیت های ناشی از تحریم ها، بخش معدن ایران با برنامه ریزی های خوبی که داشت، توانست در صنایع معدنی مازاد بر تولید داشته باشد.

امضای تفاهم نامه های معدنی

در سالی که پشت سر گذاشتیم، تفاهم نامه های زیادی به ویژه میان سازمان توسعه و نوسازی معدن وصنایع معدنی ایران(ایمیدرو) به عنوان یکی از مهمترین نهادهای معدنی با سایر سازمان ها و نهادها صورت گرفت است. این سازمان 35 تفاهم نامه طی یک سال گذشته(سال 1398) با دیگر سازمان ها به امضا رسانده که از این تعداد 15 تفاهم نامه به قرارداد تبدیل شده است که به تعدادی از آن ها در زیر اشاره می کنیم:

- دکتر حمیدرضا طیبی- رئیس جهاد دانشگاهی - با خداد غریب پور- رییس هیات عامل ایمیدرو- در اواخر خردادماه، تفاهم نامه با هدف کاربردی کردن کامل تحقیقات در حوزه صنایع معدنی و توسعه فناوری در این صنعت به منظور ارتقای بهره وری امضا شد تا گامی مهم در ایجاد تحول در حوزه تکنولوژی معدن در صنایع معدنی ایجاد شود.

- تفاهم نامه همکاری سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) در 5 ماده به امضای معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست و معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت رسید. فعالیت های معدنی جزو فعالیت هایی است که همیشه با محیط زیست در ارتباط بوده است؛ لذا چنانچه این فعالیت ها همراه با رعایت ملاحظات محیط زیستی باشد، می تواند به یک فعالیت اقتصادی با بهره وری مناسب، رشد اقتصادی پایدار و تولید سرمایه و شغل برای کشور تبدیل شود. در این زمینه وزیر صمت نیز معتقد بوده است که فعالیت معادن منافاتی با رعایت مبانی محیط زیست ندارد.

- ایمدرو کار مشترک تحقیقاتی با دانشگاه شهید بهشتی نیز آغاز کرد تا بر روی متدولوژی اکتشافات عمیق کار شود تا بتوانیم در عمق آن وارد شده و به استخراج مواد معدنی پرداخت.

- تفاهم نامه همکاری دو جانبه مرکز تحقیقات فرآوری مواد معدنی ایران و خانه معدن ایران با حضور خداداد غریب پور، رئیس هیات عامل ایمیدرو امضا شد. مفاد این تفاهم نامه شامل فراهم کردن بستر همکاری در زمینه های مختلف پژوهشی و رفع معضلات موجود در بخش معادن و صنایع معدنی، انجام پژوهش های کاربردی بر اساس نیازهای خانه معدن و نیز تسهیل و توسعه ارتباطات و تعامل مرکز با خانه معدن و اعضای آن است.

- امضای تفاهم نامه همکاری بین مرکز تحقیقات مواد معدنی و سازمان نظام مهندسی معدن که با هدف ایجاد تعامل و همکاری مشترک به منظور انجام پژوهش های بنیادی و نوآورانه در راستای دستیابی به دانش فنی و توسعه فناوری و تجاری سازی مورد نیاز بخش معدن و صنایع معدنی و نیز ارتقای کمی و کیفی ارائه خدمات مهندسی از طریق آموزش های کاربردی مطابق با شرایط مندرج در آن امضا شد.

- تفاهم نامه همکاری بین ایمیدر و وزارت کار با عنوان ارتقای ایمنی کار در معادن و صنایع معدنی کشور به امضا رسید. طبق این تفاهم نامه، استفاده بهینه از ظرفیت های موجود و اقدام مشترک برای توسعه فرهنگ ایمنی کار در معادن و صنایع معدنی، با انجام همکاری های فرابخشی برای حفظ سلامت شغلی سرمایه های ارزشمند انسانی و کاهش هزینه های حوادث ناشی از کار محقق خواهد شد.

بنابر این گزارش، در این تفاهم نامه پنج بند به عنوان تعهدات طرفین آمده است.

- تفاهم نامه همکاری احیاء، فعال سازی و توسعه معادن کوچک و متوسط مقیاس بین شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران(ایمپاسکو) و شرکت سرمایه گذاری صدر تامین امضا شد. این تفاهم نامه با هدف تامین مواد اولیه و خوراک واحدهای فرآوری و صنایع معدنی هلدینگ سرمایه گذاری صدر تامین اجرا شده است.

- انعقاد 3 تفاهم نامه سرمایه گذاری در حوزه ریلی بین شرکت های ملی صنایع مس و معدنی و صنعتی گل گهر با شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران به ارزش بیش از 10 هزار میلیارد ریال به امضا رسید.

واگذاری 21 واحد معدنی لرستان

در اوایل تیرماه در جلسه شورای معادن استان لرستان ضمن رعایت ضوابط زیست محیطی فعالیت های معدنی، با هماهنگی سازمان صنعت، معدن و تجارت این استان، 21 واحد معدنی سنگ چینی به بهره برداران قدیمی واگذار شد.

در اوخر تیرماه، وزیر صنعت، معدن و تجارت گفت: اکتشاف در حوزه معادن کوچک را از جمله برنامه های وزارت صمت در سال 1398 معرفی کرد و از آغاز انجام عملیات اکتشاف معادن در 300 هزار کیلومترمربع در کشور در طی سال خبر داد و اظهار کرد: سازمان ایمیدرو این امر را آغاز کرده که تا به امروز 270 هزار کیلومتر اجرا شده که بخش عمده آن در دولت یازدهم و دوازدهم بوده است.

این درحالی بود که در استان خرم دره، رییس اداره حفاظت محیط زیست این استان، مخالف صدور هرگونه مجوز جدید اکتشاف معدن در خرم دره شد. او معقتد بود که از 25 معدن در شهرستان خرم دره، پنج واحد صنعتی وابسته به معدن در شهرستان فعال است که از تولیدات این معادن استفاده می شود و دیگر نیازی به اکتشاف معدن جدید نیست.

شناسایی 4000 معدن غیرفعالی که در دستورکار قرار دریافتد

طبق آمارها 98.3 درصد از معادن ایران کوچک مقیاس است که 65 درصد تولید را نیز به خود اختصاص داده اند. 85 درصد سهم اشتغال معادن نیز مربوط به معادن کوچک است. با توجه به اینکه حدود 4000 معدن در کشور غیرفعال تا مردادماه شناسایی شدند که براین اساس، سیاست دولت در چارچوب برنامه احیای معادن کوچک که از طرح های اقتصاد مقاومتی است، تکیه و جذب مشارکت بخش خصوصی در این عرصه قرار گرفت. ایمیدرو در سال جاری احیا و فعال سازی 150 معدن کوچک با سهم اشتغال حداقل 1000 نفر را در برنامه حود قرار داد که تاحدودی هم در برنامه های خود پیروز شد.

علاوه براین در مرداد ماه سال جاری بودجه صندوق توسعه سرمایه گذاری فعالیت های معدنی افزایش 350 میلیارد تومانی پیدا کرد. با توجه به عدم کمک و ارایه تسهیلات از سوی بانک ها تا آن زمان برای احیا معادن، این افزایش سرمایه توانست به فعالان معدنی کمک کند.

همچنین در این زمینه به همت سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) نیز 100 میلیارد تومان بودجه به طرح های استارتاپی و پژوهش ها در حوزه معدن و صنایع معدنی و آغاز پایش پروژه های نیمه تمام اختصاص یافت. با توجه به اینکه بیشتر معادن کوچک در مناطق روستایی کشور هستند، طرح توسعه این معادن نقش مهمی در توسعه متوازن کشور ایجاد می کرد.

در همایش رونق تولید با احیا، فعال سازی و توسعه معادن کوچک مقیاس که در مردادماه برگزار شد، مسئولان دولتی از ایجاد 3000 شغل در معادن کوچک در سال جاری و راه اندازی معادن کوچک در مناطق محروم کشور خبر دادند. در این مراسم مدیرعامل شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران (ایمپاسکو) با اشاره به وجود 185 معدن غیرفعال قابل احیا در کشور، از برنامه ریزی برای ایجاد 3000 شغل در حوزه معادن کوچک نیز خبر داد که از جمله خبرهای خوب برای معادن کوچک به حساب می آمد. در این مراسم راه اندازی معادن کوچک در استان های محروم نیز اعلام شد. 30 درصد ارزش اضافه کرده در بخش معدن، متعلق به معادن کوچک است اما 70 درصد اشتغال زایی مربوط به این بخش است. ارزش تولید معادن کوچک مقیاس راه اندازی شده، سالانه 50 میلیون دلار است.

در این زمینه در مهر ماه، در راستای اجرای طرح احیا، فعال سازی و توسعه معادن کوچک مقیاس، تا 21 مهر سال جاری، 33 معدن احیا و فعال شد. البته طبق اعلام مدیر اجرایی و دبیر شورای هماهنگی طرح احیا، فعال سازی و توسعه معادن کوچک مقیاس، تا پایان بهمن سال 98، 143 معدن کوچک مقیاس احیا شده است. در قالب طرح احیا، فعال سازی و توسعه معان کوچک مقیاس، تا پایان بهمن ماه، 1483 معدن غیرفعال در سراسر کشور شناسایی شده و برای 881 معدن، اقدام کلینیکی و راهکار ارائه شد و 143 معدن نیز احیا شد. ضمن اینکه 32 معدن به طور کامل فعال و فرصت اشتغال زایی مناسبی ایجاد شد.

آغاز انقلاب معدنی و تلاش برای حفظ نهضت ساخت داخل

در اواخر شهریور ماه، وزیر صنعت، معدن و تجارت ضمن تاکید بر ضرورت تلاش برای افزایش صادرات غیرنفتی به کشورهای همسایه، با بیان اینکه دو درصد واردات کشورهای همسایه از ایران است، اقدامات و فعالیت های وزارت صمت را در راستای هدف محوری نهضت ساخت داخل معرفی کرد و اضافه کرد: رهبر معظم انقلاب اسلامی همیشه بر این موضوع تاکید ویژه دارند که باید بتوانیم با سرلوحه قراردادن فرمایش های ایشان در راستا حرکت به سمت خودکفایی گام برداریم.

همچنین وزارت صنعت، هفت محور در سال رونق تولید با 34 برنامه عملیاتی در دستور کار خود قرار داده است که یکی از محورها، معادن است که شامل برنامه های توسعه معادن، فعال سازی معادن کوچک، تکمیل زنجیره فلزات اصلی، اکتشاف و ... است که از آن به عنوان انقلاب معدنی یاد شده است. انقلاب معدنی و نهضت ساخت داخل از موارد مورد تایید است که باید به آن پرداخته و تعیین شود. در بیشتر استان ها نهضت ساخت داخل به خوبی مورد توجه قرار گرفت و انجام شد. نهضت ساخت داخل از جمله حرکت های بزرگی بوده است که چرخ صنعت و اقتصاد ما را فعال کرد و اشتغال را به نحوه محسوسی تغییر داد. البته که حضور شرکت های دانش بنیان که به خوبی پای کار آمدند به فرایند این نهضت به خوبی کمک کرده است.

به اعتقاد وزیر صنعت، معدن و تجارت، در سال رونق تولید در شرایطی که استفاده همچنان از نفت در بودجه جاری، آفت است؛ معادن و صنایع معدنی ایران بهترین جایگزین برای درآمدهای نفتی بود. باتوجه به اینکه امروزه ارزش تولیدات صنایع معدنی ما حداقل 20 میلیارد دلار است، بنابراین اولویت دولت در بخش معدن کشور، اکتشاف است. تولید کار مقدس و حفظ تولید موجود کار جهادی است؛ وزارت صمت و سازمان ایمیدر، طی یکسالی که گذشت همه سعی خود را کردند تا تولید را در حوزه معدن به خوبی حفظ کنند و در این زمینه طبق آمارهای سازمان ایمیدرو، انصافا به خوبی کار شد.

در اواخر مهرماه بود که ریزش معدن کرومیت در زاوه خراسان رضوی جان یک کارگر را گرفت که در آن مسئول معدن مقصر شناخته شد. ضمن اینکه یک نفر هم از ناحیه پا دچار مصدومیت شد. به رغم اینکه مجوز این معدن به صورت روباز بوده است و نباید اقدام به حفر تونل می کردند اما مسئول معدن بدون توجه دستور حفر تونل را داده که این بی توجهی موجب ریزش آن و جان باختن یک نفر و مصدومیت یک نفر دیگر شد.

تسهیل دسترسی معدن کاران به تسهیلات بانکی

در آبان ماه سال جاری، به دنبال اینکه بانک ها بر اساس ماده 31 قانون معادن، پروانه بهره برداری را به عنوان وثیقه برای دریافت وام نمی پذیرفتند، صندوق بیمه سرمایه گذاری فعالیت های معدنی، معدن و محل اجرای طرح را به عنوان وثیقه پذیرفت و بیمه را تحویل داد تا معدن کاران بتوانند تسهیلات اخذ کنند. با توجه به اینکه تمام دارایی های معدنی شامل ماشین آلات مشغول به کار در سایت و پروانه بهره برداری معدن است، لذا تمام سرمایه معدن کار در بخش خصوصی همین دو مورد است، که از نظر بانکی قابل قبول نیستند؛ بنابراین صندوق بیمه سرمایه گذاری در اینجا ورود کرد و برای حل مشکل، طرح توسعه یا فرآوری را بررسی و سپس بیمه نامه اعتباری یا ضمانت نامه بانکی به بانک ارائه داد.

در مجمع سالیانه سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی (ایمیدرو)، رییس این سازمان از عدم سرمایه گذاری های موازی خبر داد و گفت: با برنامه ریزی های اجرا شده، دیگر سرمایه گذاری های موازی انجام نمی شود و فعالیت ها و پروژه ها در قالب یک زنجیره انجام می پذیرد. برخی شرکت ها از بنگاه داری خارج شده و به عنوان سرمایه گذار فعالیت خود را آغاز کردند.

لایحه بودجه 99 برای معدن

آذر ماه بود که لایجه بودجه سال 1399، تقدیم مجلس شد. بر اساس لایحه بودجه 1399 درآمد حاصل از وضع عوارض صادرات مواد خام و کالاهای با ارزش اضافه کرده پایین 250 میلیارد تومان پیش بینی شده بود که نسبت به عوارض در نظر گرفته شده این بخش در قانون بودجه سال 98، 25 برابر شده بود. همچنین رقم پیش بینی شده حقوق دولتی معادن در لایحه بودجه سال 1399، با رشد 89 درصدی نسبت به سال 1398، از رقم 1500 میلیارد تومان به رقم 2824 میلیارد تومان افزایش یافت.

در حالی که برخی فعالان معدن اظهار می کردند که این افزایش بهره مالکانه از جمله انجمن سنگ آهن ایران معتقد بود که افزایش بهره مالکانه معادن در لایحه بودجه سال 99، می تواند شرکت های معدنی از جمله گل گهر و چادرملو را تحت تاثیر قرار دهد و در واقع به ضرر معدنی ها تمام خواهد شد. در این زمینه مدیرعامل شرکت معدنی چادرملو اظهار داشت: این افزایش بر چادرملو تاثیر چندانی ندارد اما افزایش بهره دریافتی باید از ناحیه افزایش تولید یا قیمت محصول باشد اما مسلما زمانی که دولت این بهره را دریافت می کند، برای دولت منفعت داشته و برای معادن، ضرر. دولت اگر قرار باشد حقوق دولتی را بدون افزایش تولید یا افزایش قیمت، دریافت کنند، علی القاعده ظلمی در حق معادن خواهد بود.

درخواست تمدید مهلت تسویه حساب های ارزی

در پی ممنوعیت صادرات برای صادرکنندگانی که مدرک تسویه حساب ارزهای حاصل از صادرات را تا پایان آذرماه ارائه نکرده بودنند، انجمنهای صنفی مورد خطاب قرار گرفته توسط معاون معدنی وزرات صمت (انجمن کارفرمایان صنعت سیمان، انجمن صنفی تولیدکنندگان کاشی و سرامیک و کاشی و سرامیک تزئینی، انجمن صنایع سرب و روی ایران، انجمن صنفی صنعت شیشه و سندیکای لوله و پروفیل فولادی)، خواستار درخواست تمدید مهلت تا پایان سال شدند. در پی این درخواست چند ماه دیگر بر مهلت تسویه حساب ها اضافه کرده شد.

مرگ دو کارگر معدن زغال سنگ در عرض یک هفته

معدن و کار در آن همیشه خطر و حادثه را هم به دنبال داشته است. کارگران معادن اگرچه ثروت و سرمایه زیادی را برای کشور تولید می کنند اما سهم پایینی از آن دارند. خطر مرگ و مصدومیت نیز همیشه در کمین آن ها بوده است. عمده حوادث معادن مربوط به معادن کوچک هستند که از چشم ناظران و سازمان های مسئول برای ایجاد امنیت دور می مانند.

16 دی ماه سال جاری بود که یک کارگر معدن کلاته رودبار استان سمنان در واحد دپو وجمع آوری زغال سنگ شهر کلاته رودبار جان خود را براثر سقوط در قیف زغال شویی از دست داد. این اتفاق همزمان با ریزش آوار زغال سنگ بر روی سر وی به وقوع پیوسته است. در رابطه با مرگ این کارگر، انجمن زغال سنگ با بیان اینکه اساسا حادثه در معدن اتفاق نیفتاده و خارج از محدوده معدن رخ بوده است، ایمنی معدن را تایید و مشکل را مربوط به کارخانه های زغال شویی و فرآوری دانست که در حیطه صنایع معدنی محسوب می شود.

چند هفته پس از این حادثه، خبر ریزش معدن زغال سنگ آسفیج شهرستان بهاباد یزد موجب مرگ یک کارگر دیگر شد. در بررسی های اولیه مأموران تعیین شده است که کارگر حین کار به دلیل ریزش ناگهانی تونل در محل حادثه در دم جان خود را از دست داده است. اما علت حادثه تعیین نشد. اما معاون فنی سازمان نظام مهندسی معدن اظهار داشت که که حادثه در محدوده اکتشافی بوده است که کار اکتشاف آن تمام شده و گزارش پایان اکتشاف آن ارائه شده بوده است اما طبق گزارشاتی که در اختیار قرار گرفته است، در ساختمان های معدن نیمه کار اطراف آن لوازمی بوده است که یکی از کارگران داخل ساختمان رفته تا وسائل را بیاورد، ریزش بر روی سر کارگر اجرا شده و منجر به فوت وی شده است. عدم رعایت موارد اولیه ایمنی توسط تمام پرسنل، آمار منجر به فوت آن نباید به پای بخش معدن کاری کشور نوشته شود.

در اواخر دی ماه نیز بار دیگر، وزیر خزانه داری آمریکا با وزیر امور خارجه آمریکا، به وضع تحریم های جدید علیه ایران پرداخت. این تحریم ها صنایع مرتبط با ساخت و ساز، عمران، معدن کاری، پارچه، فلز و آهن را هدف قرار داد. در این رابطه فعالان معدن کشور، ضمن تاکید بر اینکه تحریم صنایع معدنی ایران موضوع تازه ای بر بی تاثیر بودن تحریم های جدید آمریکا اشاره کردند. بنابراین عملا مورد جدیدی به محدودیت ها اضافه نشد.

تشکیل کارگروه احیای معادن کوچک و متوسط

معاون معادن و صنایع معدنی سازمان صمت استان تهران از تشکیل کارگروه احیای معادن کوچک و متوسط در جهت جلوگیری از تعطیلی معادن کوچک خبر داد. ضمن اینکه با توجه به هدف ساماندهی معادن استان تهران به لحاظ استخراج فنی، ایمنی و مهندسی، کارگروه هایی با منابع طبیعی استان برگزار شد. همچنین کارگروه سوخت نیز برگزار شد تا سوخت معادن تامین شوند و گشایش های بسیار خوبی صورت گیرد.

افتتاح استحصال عناصر کمیاب خاکی و استراتژیک

در اوایل بهمن ماه جاری، استحصال عناصر کمیاب خاکی و استراتژیک برای نخستین بار در کشور با تلاش محققان و متخصصان داخلی آغاز شد. فرآوری و استحصال عناصر خاکی از خام فروشی معادن جلوگیری می کند. سالیانه در حدود 200 تن از این عناصر وارد می شد که قیمت آن برای هر کیلو بیش از 60 دلار بود. افتتاح پایلوت عناصر نادر خاکی رخداد مهمی بود که فرآیند آن از 5-6 سال گذشته آغاز شد. باتوجه به اینکه عناصر نادر خاکی ارزش اضافه کرده بسیار خوبی دارند، افتتاح این پایلوت نشان از قدرت دانش برای ما داشت. آنچه که به این پایلوت فرآوری و استحصال عناصر نادر خاکی و دیگر عناصر استراتژیک اضافه کرد، این بود که ظرفیت تولید در کشور بالاتر رفت.

اوایل اسفند ماه کمیته محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران، خواستار متوقف شدن عملیات معدن کاری در ارتفاعات توچال جنوبی به دلیل تخریب شدن کوهستان و افزایش خطر سیلاب در آن منطقه شد. در پی این درخواست، معاون امور معادن سازمان صمت تهران شرح داد: این معادن با مجوز وزرات صمت و کاملا قانونی فعال هستند و فعالیت، استخراج و انفجارها کنترل شده و هیچ خطری از جانب این معادن تا به امروز گزارش نشده است. شاکیان عده ای هستند که معادن را مزاحم ساخت وسازهای خود می دانند. معضلاتی در این مناطق همچون شمیرانات و بخشی از دماوند وجود دارد که ساخت وساز چه قانونی و غیرقانونی بسیار زیاد شده بنابراین سازندگان احساس می کنند که این معادن مزاحم آن هاست؛ به همین دلیل همیشه خواستار تعطیلی آن ها هستند.

تا به امروز 37 مورد برداشت غیرمجاز که هیچ اصول ایمنی را رعایت نمی کنند صورت گرفت، جالب است که هیچکس هم شکایت نکرد اما با فعالیت معادنی که دارای مجوز بهره برداری از وزارت صمت است و کاملا قانونی فعالیت می کنند، مخالفت می کنند.

سال طلایی برای معدن طلا زرشوران

طبق اعلام سازمان ایمیدرو، از جمله دستاوردهای این سازمان در یک سال اخیر شامل موار زیر می شود:

شناسایی 760 محدوده اکتشافی و دسترسی به ذخایر معدنی جدید که از این تعداد تا پایان سال، مجوز 52 پروانه اکتشاف، صادر شد. از این تعداد محدود شناسایی شده برای اکتشاف، ایمیدرو خواستار صدور پروانه برای 280 محدوده شده که تا به امروز مجوز 52 پروانه اکتشاف نیز صادر شده است.

دسترسی به ذخایر جدید سنگ آهن، طلا و بوکسیت نیز از جمله دستاوردهای ما در این یک سال بوده است. اکتشافات اجرا شده دستاوردهای قابل توجهی برای کشور داشته است. یکی از پیروزیت ها در اکتشافات معدن شرکت گل گهر در سیرجان بود که 537 میلیون تن ذخیره اکتشافی جدید را در اثر اکتشافات تکمیلی به ذخایر گل گهر اضافه شد. از سوی دیگر در اکتشافات زرشوارن 50 درصد به ذخایر جدید این مجموعه اضافه شد که این تضمینی برای آغاز فاز 2 طلای زرشوران است. همچنین ذخایر بوکسیت کشور از 14 میلیون تن به 38 میلیون تن ارتقاء پیدا کرد که این موضوع موجب پیشبرد اهداف و تامین خوراک آینده کارخانه آلومینیوم جاجرم خواهد شد.

افزایش ذخایر جدید معدنی

طبق اعلام معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت، مجموع مساحت پهنه های اکتشافی ایمیدرو به 650 هزار کیلومتر مربع رسیده است. به این ترتیب ایمیدرو علاوه بر شناسایی محدوده برای خود، مشارکت با بخش خصوصی را در شمار برنامه های خود قرار داده است. شناسایی منابع جدید معدنی و ایجاد تنوع در مواد معدنی را از جمله برنامه های این سازمان است و ایمیدرو در نظر دارد در استفاده از روش های نوین اکتشاف، توسعه و ارتقای بانک اطلاعاتی مکان محور GIS را در برنامه های سال آینده خود قرار دهد. این سیستم در حفظ و ذخیره و پردازش داده ها کمک خواهد کرد. ضمن اینکه روش های نوینی را برای اکتشاف ذخایر پنهان مورد توجه قرار خواهد داد.

اقدامات معدنی ها برای جلوگیری از شیوع کروناویروس

البته قابل ذکر است که بیشتر شرکت های بزرگ معدنی در زمینه جلوگیری از شیوع ویروس کرونا، کارگروه ها و جلساتی تشکیل دادند و با به کارگیری تمام توان موجود در مقابله با این ویروس و حفظ سلامت پرسنل خود شرایط را در معادن خود کاملا در دست کنترل دریافتد. ضمن اینکه کمک هایی هم در زمینه تولید ماسک، مواد ضدعفونی و ... داشتند.

و البته تغییر بی سر وصدای معاون معدنی وزارت صمت...

در اواسط بهمن ماه بود که وزیر صنعت، معدن و تجارت در حکمی داریوش اسماعیلی را به سمت معاون امور معدن و صنایع معدنی وزارت صنعت و جایگزین جعفر سرقینی، منصوب کرد. این خبر هرچند که محرمانه نبود اما چندان رسانه ای نشد و بی سروصدا صورت گرفت.

اما آنچه که به نظر می رسد در طول سال 98، بیشتر از هرچیز مهم بوده است، افزایش صدور گواهی کشف و پروانه بهره برداری معادن در آمارهای ماه به ماه سال جاری نسبت به همان ماه ها در سال 1397 بوده است. و مهمتر از آن در همه ماه ها نیز در مقایسه با مدت های مشابه سال1397، از 11 محصول منتخب معدنی بیشتر محصولات افزایش تولید داشتند. آخرین آمار منتشر شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز نشان می دهد که در 11 ماهه سال 1398، نیز تعداد پروانه بهره برداری و بازهم غریب به بیشتر محصولات منتخب معدنی نسبت به 11 ماهه سال 1397، به ترتیب افزایش صدور و افزایش تولید داشته اند.