احساس تنهایی چیست؟ چگونه احساس تنهایی نکنیم؟ - مجله فان پی سی

سرویس روانشناسی - نیاز انسان به ارتباط یک نیاز ذاتی است و پژوهش ها نشان داده است که عامل اصلی شاد زیستن به روابط محبت آمیز و خانوادگی بازمی شود. بنابراین نداشتن روابط اجتماعی خوشایند و احساس انزوا و تنهایی می تواند تاثیر زیادی بر سلامت روانی و جسمانی ما بگذارد. با این حال هـر فـردی در طـول زندگی خود گه گاهی احساس تنهایی می کند. اما این تنهایی الزاما بـه مفهوم تنها بودن نیست. شما می توانید متاهل باشید یا در طول روز با افراد زیادی سر و کار داشته باشید اما بازهم یک تنهایی عمیق و گسترده را تجربه کنید. در این مقاله به تعریف تنهایی، علل آن و تفاوت آن با صرفا تنها بودن پرداخته ایم.

• تعریف احساس تنهایی
• انواع تنهایی
• رابطه احساس تنهایی با تنها بودن
• علت احساس تنهایی کردن
• برای مقابله با احساس تنهایی چه باید کرد؟

تعریف احساس تنهایی

تنهایی یک حالت ذهنی دردناک از احساس عدم رابطه با دیگران است. هنگامی کـه تنها هستید احساس نیاز به تفاهم و اشتیاق برای قسمت کردن احساسات و افکارتان با دیگران در شما پملاقات می شود. به عبارت دیگر احساس تنهایی پاسخی پیچیده و عمدتاً ناخوشایند به انزوا یا کمبود هم صحبتی است. این پاسخ معمولا شامل احساس اضطراب از کمبود ارتباط و اشتراک با دیگران است که از گذشته شروع شده و تا به آینده ادامه خواهد داشت. البته این احساس ممکن است زمانی که فرد در اطراف خود افرادی را دارد نیز وجود داشته باشد.

تحقیقات نشان داده اند که این احساس بین گروه هایی از افراد که ازدواج کرده اند، در رابطه هستند، درون خانواده هستند یا شغل موفقی دارند بسیار شایع است. تنهایی را درد اجتماعی نیز تفسیر می کنند، این احساس یک مکانیزم روان شناختی است که به افراد منزوی هشدار داده و آنان را به برقراری ارتباط جدید ترغیب می کند.

انواع تنهایی

تجربه تنهایی پدیده رایجی است، اما انواع متفاوتی از آن وجود دارد:

• تنهایی گذرا: به صورت دوره های کوتاه مدت و مختصر تنهایی است، هر چند زندگی اجتماعی شخصی عموما رضایت بخش به شمار می آید.
• تنهایی انتقالی: فرد در گذشته ای نه چندان دور از روابط اجتماعی خوبی برخوردار بوده است، اما اخیرا به خاطر رویداد خاصی از قبیل طلاق، مرگ عزیزان، مهاجرت احساس تنهایی می کند.
• تنهایی مزمن: که به مدت یک دوره چند ساله طول می کشد و در طی آن هیچ گونه رابطه اجتماعی شادمان کننده ای وجود ندارد.

تنهایی گذرا و انتقالی بسیار متداول هستند و معمولاً به تنهایی مزمن نمی انجامند. میان تنهایی اجتماعی و تنهایی عاطفینیز تفاوت گذاشته می شود؛

• تنهایی اجتماعی به واسطه فقدان شبکه اجتماعی به وجود می آید. احساس های شاخص در این حالت عبارتند از: ملال، بی هدف بودن یا احساس محرومیت و طرد شدگی. و برای درمان این تنهایی وارد شدن به گروهی از دوستان یا بستگان که با آنان می توان کارهایی را به طور مشترک انجام داد توصیه می شود.
• تنهایی عاطفی به خاطر فقدان یک دلبستگی عاطفی نزدیک و صمیمانه است. که نمی توان آن را با دوست یابی برطرف کرد. بلکه باید صمیمیت عاطفی برقرار شود.

بیشتر بدانید: تست آنلاین تنهایی؛ آیا حس تنهایی خود را به خوبی مدیریت می کنید؟

رابطه احساس تنهایی با تنها بودن

تنهایی به معنای تنها بودن نیست ما می توانیم از تنها بودن خود لذت ببریم. همچنین امکان دارد به رغم حضور دیگران در دوروبرمان احساس تنهایی بکنیم. اما تنهایی و تنها بودن با یکدیگر رابطه دارند. با اینکه این امکان وجود دارد که با آدمیان تماس دائمی و منظمی داشته باشیم و در عین حال از لحاظ عاطفی احساس تنهایی بکنیم، غلبه بر این احساس بدون تماس منظم با دیگران نیز کاری بسیار سخت است چرا که هرچه تعداد تماس های اجتماعی افزایش یابد احتمال تنهایی کمتر می شود.

در دوران تنهایی کارهایی هست که می توان به تنهایی انجام داد و از زندگی لذت برد. نمونه ای از این فعالیت ها عبارتند از:

1. پیاده روی
2. رفتن به کنسرت یا سینما
3. تماشای مسابقات ورزشی
4. کتاب خواندن
5. شرکت در مراسم مذهبی
6. تماشای یک منظره زیبا
7. بولینگ بازی کردن
8. غذا خوردن در خانه
9. رفتن به موزه یا نمایشگاه
10. ماهیگیری
11. رفتن به باشگاه ورزشی
12. یادگیری کارهای جدید
13. دوچرخه سواری
14. تماشای ویترین مغازه ها
15. و...

جالب است بخوانید: فواید تنهایی؛ چرا باید گاهی اوقات با خودمان خلوت کنیم؟

علت احساس تنهایی کردن

تنهایی می تواند حاصل عوامل مختلفی چون عوامل اجتماعی، ذهنی و احساسی باشد. از جمله مهمترین آن می توان به رویدادها و ویژگی های شخصیتی اشاره کرد.

1- گسسته شدن شبکه های اجتماعی

هنگامی تنهایی به سراغ ما می آید که به خاطر رویدادهایی همچون مرگ، طلاق، مهاجرت به شهری دیگر و... شبکه های اجتماعی ما گسسته شود.

2- ویژگی های شخصیتی

ویژگی های شخصیتی نیز در احساس تنهایی دخیل هستند از جمله:

• عزت نفس پایین غالباً با روابط نابسنده همراه است. ممکن است کیفیت ضعیف یک رابطه عزت نفس را کاهش دهد، اما عزت نفس پایین هم آدمی را از کوشش برای برقراری دوستی با دیگران باز خواهد داشت. (راه های افزایش عزت نفس با 11 نکته موثر)
• ضعف در همدلی و ادراک نادرست دیگران نیز می توانند در روابط تداخل ایجاد کنند. اگر ما دیگران را آنگونه که واقعاً هستند نبینیم ایجاد و حفظ یک رابطه خوب با آنها سخت خواهد بود.
• افکاری که در هنگام برخوردهای اجتماعی در ما وجود دارند نیز می توانند در روابط ما اختلال ایجاد کنند. این افکار باعث می شوند از دیگران اجتناب کرده و یا اینکه احساس ناراحتی کنیم. افکاری مانند من نامطلوب هستم یا نمی دانم در کنار دیگران چگونه رفتار کنم و از خودم یک احمق خواهم ساخت.
• ترس از موقعیت های اجتماعی و کمرویی نیز می تواند ما را از برقراری رابطه با دیگران باز دارد. تفاوت عمده میان افرادی که خود را خجالتی توصیف می کنند و کسانی که چنین تصوری از خود ندارند در نحوه تفکر آنها درباره خود نهفته است. آنهایی که خود را خجالتی تلقی نمی کنند موقعیت را مسئول ناراحتی خود می دانند. افراد خجالتی ناراحتی خود را به حساب یک صفت شخصیتی یعنی خجالتی بودنشان می گذارند.
• مهارتهای اجتماعی ضعیف نیز می تواند باعث اختلال در روابط ما شود. ممکن است به این خاطر تنها باشیم که نمی دانیم یا فکر می کنیم نمی دانیم چگونه با دیگرانی که در دوروبرمان هستند رفتار کنیم. افراد گرایش به آن دارند که مهارت های اجتماعی خود را کمتر از حد واقعی برآورد کنند. افرادی که برخوردار از مهارت های اجتماعی تلقی می شوند، بیشتر صحبت می کنند، تماس چشمی بهتری برقرار می سازند، بیشتر لبخند می زنند و از حرکات بیانگر مناسب تری استفاده می کنند.

بیشتر بدانید: ترس از تنهایی یا تنهایی هراسی چیست و چگونه درمان می شود؟

برای مقابله با احساس تنهایی چه باید کرد؟

• رابطه میان تنهایی و تنها بودن را باید به خاطر داشته باشیم. بهترین راه برای خنثی کردن این عوامل شاید صرفا این باشد که در دوروبر دیگران باشیم.
• برخی از واکنش های آدمی در برابر تنهایی مثل انفعال، پرخوابی، پرخوری، استفاده از آرام بخش ها، تماشای بیش از حد تلویزیون و یا اعتیاد به کار می تواند انزوا و تنهایی را تشدید کنند.
• اگر در خصوص اینکه دیگران ما را چگونه می یابند افکار نادرستی داشته باشیم شاید بتوان افکار مزبور را از طریق گفت و گو با این اشخاص شرح داد.
• اگر مهارت های اجتماعی ما حقیقتا نابسنده باشند، شاید بهترین راه آن باشد که ببینیم دیگران چگونه رفتار کرده و این مهارت ها را چگونه به کار می برند.
• اگر از موقعیت های اجتماعی می ترسیم یک راه غلبه بر ترس هایمان آن است که خودمان را آنقدر در موقعیت های اجتماعی قرار دهیم که ترسمان از بین برود. کمک به دیگران اعتماد بنفس شما را افزایش داده و فرصت های جدیدی برای شما پدید می آورد تا بتوانید با افراد جدیدی ملاقات کنید.
• اگر مسائل مربوط به روابط اجتماعی شما به حد زیادی است که نمی توانید با مشکل خود کنار بیایید می توانید از کمک حرفه ای روانشناسان بهره مند شوید تا با روش هایی چون مشاوره زناشویی، خانواده درمانی و آموزش جرات ورزی و ابراز وجود به شما در این زمینه کمک کنند.
• نکته امید بخش اینکه افراد با افزایش سن تماس های اجتماعی شان بیشتر می شود و کمتر احساس تنهایی و انزوا می کنند.

در پایان پیشنهاد می کنیم مقاله چگونه بر احساس تنهایی خود غلبه کنیم؟ را نیز در خبرنگاران بخوانید. شما هم تجربه و احساس خود را درباره تنهایی و پذیرش یا مقابله با احساس تنهایی، با ما و خوانندگان این مطلب در میان بگذارید.