یک قران دوزاری که به پولی هنگفت تبدیل شد! - مجله فان پی سی

به گزارش خبرنگاران، شرکت های بورسی، سالانه مجمعی را برای اتخاذ تصمیماتی در رابطه با اندازه تقسیم سود برگزار مینمایند که به نتیجه حاصل از آن سود مجمع گفته میگردد. سودی که شامل حال سرمایه گذارانی می گردد که تا روز مجمع مالک سهام آن شرکت باشند. طبق قانون تجارت شرکت های بورسی تا هشت ماه بعد از برگزاری مجمع فرصت دارند تا سود نقدی را بین سهامداران خود تقسیم نمایند. جدا از این فرصت غیرمنطقی که در اختیار شرکت ها قرار گرفته است، نحوه پرداخت سود از سوی شرکت ها هم سال هاست که به یکی از دغدغه سهامداران تبدیل شده است.

علت آن هم اصرار بعضی شرکت ها بر واریز سود سهامداران از روش های سنتی و منسوخ شده ای است که به غیر از منصرف کردن سهامداران از دریافت سود خود و رسوب سود در شرکت ها، تقریبا هیچ تاثیر دیگری ندارد! درواقع با اینکه حدود چهار سال از راه اندازی سامانه سجام میگذرد و شرکت ها میتوانند بدون دردسر به وسیله این سامانه سود را به حساب سهام داران واریز نمایند اما همچنان بر روش سنتی معرفی یک بانک برای دریافت سود و تاکید بر مراجعه حضوری سهام داران به بانک پایبند هستند.

تکلیف سود این 13 شرکت چه شد!؟

در این راستا، خبرگزاری خبرنگاران اقدام به آنالیز نتایج واریز سود 40 شرکتی نموده است که طی سال های 1399 و 1400 در بازار سرمایه عرضه اولیه شدند. نتیجه این گزارش که آخرین عرضه اولیه یعنی فزر را در نمیگیرد، اعداد شگفت انگیزی بود!

از ابتدای سال 1399 تا انتهای دی ماه امسال، در مجموع 40 عرضه اولیه در بازار سرمایه صورت گرفت که از میان این 40 شرکت، 20 شرکت سجامی و 20 شرکت غیرسجامی بودند. به بیان واضح تر، فقط نیمی از شرکت ها سود را به وسیله سجام به حساب سهامداران پرداخت مینمایند. از میان این 20 شرکت، عرضه اولیه هفت شرکت شامل حآفرین، فگستر، لطیف، وهامون، کیمیاتک، فجهان و سبزوا بعد از برگزاری مجمع عمومی سالیانه و عرضه اولیه 13 شرکت شامل غگیلا، گدنا، فتوسا، ولکار، سپید، صبا، ولپارس، شاروم، امین، ثبهساز، بپیوند، ثامید و چخزر قبل از برگزاری مجمع عمومی سالیانه اجرا شده است.

بیشترین و کمترین اندازه مشارکت در عرضه های اولیه

از میان عرضه اولیه های مذکور، سهامداران در دو عرضه بپیوند و صبا، بیشترین و کمترین مشارکت را داشته اند. به طوریکه در عرضه اولیه بپیوند بیش از پنج میلیون و 500 هزار نفر و در عرضه اولیه صبا کمتر از دو میلیون نفر (یک میلیون و 944 هزار نفر) مشارکت نموده اند. بر این اساس مجموع سود پرداختی بپیوند 13 میلیارد و 860 میلیون تومان تومان بوده که به هر کد حدود 2500 و مجموع سود پرداختی صبا نیز 700 میلیارد تومان بوده که به هر کد حدود 360 هزار تومان رسیده است.

880 میلیارد تومان بی زبان!

13 شرکت مذکور، حدود 880 میلیارد تومان سود خود را خارج از سجام و از راه های دیگر مانند معرفی بانک یا دریافت اطلاعات فکسی از سهامدار پرداخت نموده اند درحالی که حدود 53 میلیون نفر در این عرضه ها شرکت نموده بودند! یعنی ممکن است یک سهامدار در 10 عرضه اولیه از عرضه اولیه های مذکور مشارکت داشته و مجبور بوده برای دریافت سود خود که گاهی کمتر از 5000 تومان بوده، به حداقل پنج بانک مختلف مراجعه کند!! این درحالی است که بانک ها باجه جدایی برای پرداخت سود در نظر نمیگیرند و اگر سهامدار خواستار سود 2500 تومانی خود باشد، در برترین حالت ممکن باید یک ساعت منتظر نوبت خود بماند.

درحالی که در دو سال قبل، با توجه به شرایط بازار، شاهد بیشترین اندازه عرضه اولیه در بازار سرمایه بودیم، انتظار میرود یکی از شروط عرضه سهام یک شرکت در بازار سرمایه این باشد که آن شرکت سود خود را به وسیله سامانه سجام پرداخت کند. چراکه سود بعضی شرکت ها به قدری کم و ناچیز است که منطقی نیست سهامدار برای دریافت آن به بانک مراجعه کند.

برای مثال سود نقدی هر نفر غگیلا 7500 تومان، گدنا 1100 تومان، فتوسا 2970 تومان، ولکار 8580 تومان و سپید 15 هزار و 900 تومان بوده (پنج شرکتی که فاصله کوتاهی بین عرضه اولیه و برگزاری مجمع عمومی سالیانه داشته اند) و مسلم است در شرایطی که کرونا برای سلامتی مردم کمین نموده است، کمتر کسی حاضر است برای دریافت این مبالغ ناچیز به مکان پرخطری به نام بانک مراجعه کند. حتی اگر این ویروس هم نبود، چه کسی حاضر است برای دریافت 1100 تومان سود، ساعت ها وقت خود را صرف صف طویل بانک کند؟

تازه اگر فرد تنها سهامدار یکی از این سهم ها باشد. اگر فرص کنیم فرد سهامدار همه پنج سهم مذکور باشد، روی هم رفته برای دریافت کمتر از 30 هزار تومان، باید حداقل به 5 بانک مراجعه کند! نکته ای که کمتر به آن توجه شده این است که با توجه به اینکه درحال حاضر بیش از نیمی از مردم کشور، سهامدار بورسی هستند، ممکن است بسیاری از این افراد در روستاهایی ساکن باشند که حتی بانکی که از سوی شرکت برای دریافت سود انتخاب شده، در آن روستا وجود نداشته باشد و فرد مجبور است برای دریافت دو هزار تومان سود، به شهر دیگری سفر کند!

سودهای ناچیز، رسوب های هنگفت!

در هر حال، سودی که 13 شرکت باید پرداخت میکردند، 800 میلیارد تومان بوده است که این مبلغ از جمع همان سودهای ناچیز هزار تا 15 هزار تومان به دست آمده است. همان سودهای ناچیزی که حق مسلم مردم است اما سهامدار به علت بی تدبیری شرکت ها، عطای سود را به لقایش می بخشد و همین فرایند ساده باعث رسوب پول های آنچنانی در حساب شرکت ها می گردد. چراکه سهامداران برای دریافت سود خود مراجعه نمینمایند و سودها در شرکت باقی می ماند.

حق الناس در انتظار تصویب قانون!

در این آنالیز تنها 40 شرکت گنجانده شده اند و قطعا اگر همه شرکت های حاضر در بازار سرمایه را مورد آنالیز قرار دهیم سودهای رسوب شده هنگفت تری به دست خواهد آمد. بنابراین انتظار میرود برای جلوگیری از حقی که از سهامدار ضایع می گردد، الزام سجامی شدن شرکت ها سریع تر اجرایی گردد. در این راستا حدود یک ماه قبل، مجید عشقی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار درباره پرداخت سودشرکت ها به وسیله سامانه سجام گفت: زیرساخت های فنی لازم برای این امر در شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه به طور کامل ایجاد شده است. باید برای بعضی شرکت ها، الزام قانونی برای پرداخت سود سهام به وسیله سامانه سجام تصویب گردد، زیرا بعضی از بانک هایی که در بورس هستند اعلام کردند که بعلت اینکه ما بانک هستیم سود سهام را خودمان پرداخت می کنیم.

وی گفت: سازمان بورس و اوراق بهادار پیشنهاد الزام قانونی شرکت ها به پرداخت سود به وسیله سامانه سجام را در پیش نویس طرح اصلاح قانون بازار اوراق بهادار آورده است. همانطور که وعده داده بودیم طی دو ماه اخیر تمام زیرساخت های فنی لازم انجام و با تصویب قانون تازه بازار اوراق بهادار در مجلس شورای اسلامی شاهد پرداخت سود سهام همه شرکت های حاضر در بازار سرمایه به وسیله سامانه سجام خواهیم بود.

امید میرود با توجه به آماده بودن این زیرساخت ها، مجلس نشینان به این حقی که به راحتی از مردم ضایع می گردد توجه و با تصویب این قانون، دست شرکت ها را از حق مردم کوتاه نمایند.