روش کاشت اسفناج در گلدان؛ آموزش گام به گام تصویری - مجله فان پی سی

مرحله اول - آماده سازی گلدان

1.

یک گلدان با عمق و عرض کافی برای بذرها تهیه کنید. برای پرورش 3 یا 4 بوته اسفناج به گلدانی با عمق 15 تا 20 سانتی متر و عرض حدود 36 سانتی متر احتیاج دارید.

2.

بهتر است گلدان شما از جنس بتن، چوب یا سرامیک لعاب دار باشد چون این مواد به رشد بهتر گیاه کمک می کنند. از گلدان هایی که با مواد متخلل ساخته شده اند، مثل گلدان های سفالی، استفاده نکنید. چون می تواند مواد شیمیایی استفاده شده در آب را به خود جذب کند. از گلدان هایی که ممکن است آلوده به سرب یا آزبست باشند هم استفاده نکنید. مثلا ظرف های قدیمی که سال های 1350 یا قبل تر ساخته شده اند با رنگ های حاوی سرب پوشیده شده و برای استفاده مناسب نیستند.

3.

به مقدار لازم خاک گلدان بخرید. بهتر است به سراغ خاک های با کیفیت بالا که در ترکیب خود مواد آلی دارند بروید. بافت این خاک ها ایدئال و ترد است. از خاک هایی که زهکشی گلدان را مسدود می کنند استفاده نکنید چون زهکشی یکی از مهم ترین عوامل رشد مناسب اسفناج است.

4.

اگر قرار است تعداد زیادی گلدان اسفناج پرورش دهید و وقت دارید، بهتر است خودتان خاک گلدان بسازید تا در هزینه ها صرفه جویی کنید. به مقدار یک سوم حجم گلدان مواد زهکشی (شن و ماسه، پرلیت، پوست کمپوست)، یک سوم مواد حاوی آب (ذغال سنگ نارس، ورمیکولیت) و یک سوم مواد آلی پوسیده (کود) را با هم مخلوط کنید. می توانید کمپوست ساده یا وُرمی کمپوست هم با این مواد مخلوط کنید. سپس 120 میلی لیتر منابع آلی نیتروژن مثل کنجاله سویا یا کنجاله یونجه را در مرکز گلدان بپاشید و آن را کمی هم بزنید. سپس 7 تا 10 سانتی متر خاک مخلوط گلدانی که تهیه کرده اید را بریزید. برای غنی تر شدن خاک می توانید از پودر ماهی، پودر پر یا کود کمپوست استفاده کنید.

5.

حتما PH خاک را امتحان کنید. اسفناج در خاکی که کمی قلیایی است، یعنی PH آن بین 6.5 تا 7.5 است، رشد می کند. اگر اسیدیته خاک به کمتر از 6 برسد ممکن است برگ ها و ساقه های گیاه زرد شوند. برای تنظیم سطح PH می توانید به خاک کمی سنگ آهک اضافه کنید. اگر منیزیم خاک شما کم است باید برای افزایش PH خاک از سنگ آهک دولومیتی استفاده کنید. همچنین پوست تخم مرغ خرد شده، پوسته صدف یا خاکستر چوب هم می تواند PH خاک را تنظیم کند.

6.

قبل از کاشت بذر حتما بافت خاک را نرم کنید. برای این کار از یک بیلچه باغبانی 20 تا 25 سانتی متری استفاده کنید و خاک را زیر و رو کنید. در حین زیر و رو کردم کمی سنگ ریز، کود و برگ درختان برگ ریز را با خاک مخلوط کنید تا منفذهایی برای جریان هوا در خاک ایجاد کنند.

مرحله دوم - کاشت بذر

1.

اسفناج را در بهار یا پاییز بکارید تا بهترین محصول را داشته باشید. اگر در پاییز اسفناج می کارید بهتر است برای بیشترین مقدار استفاده از آفتاب کوتاه پاییزی، گلدان را در مکانی قرار دهید که آفتاب فراوانی داشته باشد. اما اگر کاشت اسفناج را در بهار انجام می دهید باید گلدان را در جایی که سایه بیشتری دارد قرار دهید.

اگر قصد دارید در تابستان کاشت اسفناج را شروع کنید به سراغ انواع مقاوم آن بروید و حتما گلدان را در جایی بگذارید که سایه کمتری داشته باشد. در تابستان باید اسفناج ها را قبل از اینکه طول روز به 14 ساعت برداشت کنید. اگر در منطقه ها نیمه گرمسیری یا گرمسیری زندگی می کنید گلدان خود را در مکانی که بیشترین مقدار سایه را دارد قرار دهید.

2.

برای کاشت بذرها سوراخ هایی به مقدار 1.5 در 2.5 سانتی متر ایجاد کنید، بذر را در آن قرار دهید و رو آن را با کمی خاک بپوشانید. سپس حدود 1.5 سانتی متر مالچ ریز روی خاک گلدان بریزید تا رطوبت را حفظ کند. گلدان را به مدت سه هفته در خانه نگه دارید تا اسفناج ها جوانه بزنند، سپس گلدان را به فضای خارجی مثل تراس منتقل کنید.

اگر هوا خیلی سرد است می توانید گلدان را در خانه، مثلا در فضای آشپزخانه و پشت پنجره، نگه دارید. البته اسفناج گیاهی است که می تواند در دمای -9 درجه سانتی گراد هم باقی بماند. پس اگر برف روی زمین آب شده و دمای خاک بین 10 تا 27 درجه سانتی گراد است می توانید اسفناج های جوانه زده را در باغچه بکارید.

3.

دانه ها را از هم جدا کنید تا به بهترین شکل رشد کنند. بذرهای خود را با فاصله 2.5 سانتی متری از یکدیگر بکارید تا بوته ها فضای کافی برای رشد داشته باشند. وقتی جوانه ها رشد کردند می توانید برای چیدن آن ها از یک قیچی کوتاه باغبانی استفاده کنید. قوی ترین بوته ها را نگه دارید و ضعیف ها را بچینید تا بوته های قوی امکان رشد بهتر داشته باشند.

4.

گلدان اسفناج را به صورت مناسب و منظم آبکمک کنید تا خاک آن خشک نشود. بهترین اسفناج ها با بارندگی 2.5 تا 4 سانتی متر در هفته به دست می آیند. اگر باران نمی بارد باید 3 یا 4 بار در هفته آن ها را آبکمک کنید. گیاهان کاشته شده در گلدان هم به رطوب زیادی احتیاج دارند، پس همیشه خاک را بررسی کنید و قبل از خشک شدن حتما آبکمک کنید.

خاک را به طور مداوم مرطوب نگه دارید اما مراقب باشید مقدار این رطوبت زیاد نباشد چون به رشد گیاه آسیب می زند. در تابستان هیچ وقت اجازه ندهید خاک گلدان خشک شود چون این اتفاق مانع رشد اسفناج ها می شود و برگ های آن شروع به پیچ خوردن می کنند. برگ های پیچ خورده قابل خوردن هستند اما بافتی سخت و طعمی تلخ دارند.

5.

به گیاه اسفناج خود به صورت منظم و مداوم کود بدهید. شما می توانید از کود گیاهی یا کود مایع استفادده کنید. همچنین محصولاتی که مقدار زیادی نیتروژن دارند برای این کار مناسب هستند. از کودهایی استفاده کنید که دیر تجزیه می شوند. امولیسیون ماهی ارگانیک یا کنجاله پنبه دانه دو گزینه مناسب برای جایگزینی با کود شیمیایی هستند.

6.

دمای خاک را با استفاده از یک دماسنج مخصوص خاک کنترل کنید. دانه های اسفناج در دمای 4 درجه سانتی گراد جوانه می زنند، البته بهترین دما برای جوانه زدن آن ها 10 تا 27 درجه است. بازه دمایی مناسب خاک برای جوانه زدن و رشد اسفناج از -7 تا +32 درجه سانتی گراد است. اسفناج به گرما بسیار حساس است پس اگر دمای خاک آن از 24 درجه بالاتر رفت حتما گلدان را به سایه منتقل کنید.

7.

بهترین زمان برای کاشت اسفناج فصل زمستان است. شما می توانید اسفناج را در زمستان بکارید تا در بهار سال بعد برداشت کنید. البته از قلم نیاندازید که دمای خاک را مرتب باید بررسی کنید، وقتی دمای خاک پایین است یعنی مقدار نیتروژن درآن کم است پس باید برای رشد اسفناج ها در اواخر زمستان به آن کود محلول در آب بدهید.

مرحله سوم - برداشت

اگر می خواهید اسفناج های کوچک یا baby spinach بخورید باید برگ ها را تا کوچک هستند برداشت کنید. بهترین زمان برای برداشت baby spinach زمانی است که طول گیاه به حدود 13 سانتی متر رسیده باشد. این برگ ها را می توانید با کمک ناخن هم جدا کنید و از قیچی برای برگ های سفت تر و بزرگ تر استفاده کنید. همیشه برگ های کامل را با کمی ساقه برداشت کنید چون برگ های بدون ساقه سریع خراب می شوند.

2.

اگر می خواهید اسفناج بالغ و رسیده برداشت کنید، 40 تا 45 روز بعد از شروع به رشد آن را برداشت کنید. گیاه بالغ و آماده برداشت حداقل 6 برگ با طول 10 سانتی متر دارد. برای چیدن برگ ها از قیچی باغبانی استفاده کنید و در زمان جدا کردن برگ ها مراقب باشید که بوته و ریشه در جای خود به جای مانده و می تواند به رشد ادامه دهد.

وقتی ساقه گل اسفناج بلند شد می توانید کل گیاه را با بریدن ساقه اصلی برداشت کنید. برگ های گیاهی که قرار از گل بدهد دچار پیچ خوردگی می شوند و طعم آن ها تلخ و غیرقابل خوردن است. اگر گیاه بالغ در زمان کوتاهی شروع به بلند شدن می کند و یعنی قرار است پیچ خوردگی داشته باشد. پس لازم است گیاه را کاملا از خاک بیرون بکشید و برگ ها را برداشت کنید.

3.

اسفناج های برداشت شده را در یخچال نگهداری کنید. اگر قرار نیست اسفناج ها بلافاصله پس از برداشت استفاده شوند، می توانید برگ های شسته نشده را به مدت 5 تا 7 روز در کیسه پلاستیکی و در یخچال نگهداری کنید. اگر اسفناج را در فریزر بگذارید می توانید آن را 10 تا 12 روز بعد مصرف کنید.

چند نکته

• حجم اسفناج در زمان پخت کم می شود.
• همیشه اسفناج را قبل از استفاده بشویید، حتی اگر آن را در گلدان پرورش داده اید.
• گرما و روزهای طولانی می تواند گیاه اسفناج را از بین ببرد. پس در تابستان دمای خاک را بررسی کنید و در صورت لزوم گیاه را در سایه نگه دارید.
• مراقب آفت هایی مثل کک، کنه، عنکبوت و شته ها باشید. این آفت ها از برگ اسفناج تغذیه می کنند و با جریان تند آب از بین می فرایند.
• کپک سرخ و زنگ سفید دو بیماری ای هستند که می تواند گیاه اسفناج را بیمار کند.

سخن آخر

کاشت اسفناج در خانه بسیار آسان است. فقط کافی است یک گلدان مناسب، خاک غنی و بذر خوب پیدا کنید. بهترین فصل برای کاشت اسفناج بهار و پاییز هست. اسفناج گیاهی است که با سرما سازگار است و اگر در اواخر زمستان کاشته شود می توانید در اوایل بهار اولین برداشت را داشته باشید. آبکمک، کود مناسب و بررسی دائمی دمای خاک از نکات مهم در کاشت اسفناج است.

منبع: wikihow